ملاحظات فقهی

ملاحظات فقهی

هم در بین علمای اهل سنت و هم در بین علمای شیعه، نظرات موافق و مخالف متعددی در مورد بیمه و به‌خصوص بیمه زندگی مطرح شده‌است. اکثر مراجع تقلید شیعه بیمه زندگی را مجاز و آن را مصداقی از عقود اسلامی (از جمله صلح، هبه و ضمان) دانسته‌اند. برخی نیز آن را به‌عنوان عقدی مستقل و تاییدشده با دلایل اسلامی در نظر گرفته‌اند.^[۹] در مقابل، برخی از علمای شیعه و سنی بیمه زندگی را مصداق قمار، ربا و غرر دانسته و آن را حرام اعلام کرده‌اند. از جمله محمد عبده، در سال ۱۳۲۱ در مصر حکم به غیرشرعی بودن بیمه زندگی داده‌است. همچنین شورای فتوای ملی مالزی در سال ۱۳۵۱، بیمه زندگی را به لحاظ موازین اسلامی باطل اعلام کرده‌است.^[۱۰]

در برخی از کشورهای اسلامی که بیمه زندگی در آن‌ها ممنوع است، تکافل به عنوان مدل اسلامی از بیمه زندگی پذیرفته شده‌است. تکافل یک سازوکار مشارکتی- حمایتی است که به موجب آن تعدادی از افراد، ریسک زیان بالقوه مربوط به یکدیگر را بین خود تسهیم می‌کنند.^[۱۱] این مدل بر اساس نظر برخی از علمای اهل سنت نوعی بیمه تعاونی است که در صدر اسلام نیز وجود داشته‌است.^[۱۰]